معرفی
نرم افزار اودئون با عبارت لاتین ODEON یک یک ابزار قدرتمند برای شبیهسازی و اندازه گیری صوتی و آکوستیکی است. نرم افزار ODEON برای طراحی آکوستیک در فضاهای صنعتی و مسکونی مختلف از قبیل سالن های کنسرت، اپرا، تئاتر، عبادتگاهها، استادیوم های ورزشی، دفاتر با پلان باز، شنودسراها، رستوران ها، استودیوهای موسیقی، ایستگاه های زیرزمینی و راه آهن، پایانه های فرودگاه و بسیاری فضاهای دیگر، شبیه سازی و بررسی پخشاگرها و بسیاری کاربردهای دیگر استفاده می شود.
این نرم افزار جهت شبیهسازی دقیق صوتی و محاسبه پارامترهای آکوستیکی مانند زمان واخنش (RT60)، وضوح گفتار (STI)، و غیره به کار می رود که با استفاده از مدلهای فیزیکی و هندسی و آکوستیک عددی شبیهسازی انتشار صوت را در هر فضایی می تواند انجام دهد.
نام این نرم افزار از یکی از قریمی ترین آمفی تئاتر های یونان باستان گرفته شده است.
تاریخچه نرم افزار ODEON
نرم افزار اودئون (ODEON) در سال 1984 در قالب یک پروژه همکاری بین دانشگاه DTU دانمارک (Dpt. of Acoustic Technology) و گروهی از شرکت های مشاور در سال 1984 با هدف ارائه نرم افزار شبیه سازی و پیش بینی آکوستیک اتاق نوشته شد و کار خود را آغاز کرد.
شرکت Odeon پس از نزدیک به شش سال توسعه نرم افزار آکوستیک اتاق در دانشگاه DTU دانمارک سرانجام در سال 1990 در دانمارک تأسیس شد.
روش پردازش نرم افزار اودئون (ODEON)
این نرم افزار در سال 1984 محاسبات را تنها بر اساس روش رهگیری پرتو یا ray tracing انجام می داد.
در سال 1989 مدلهای hybrid برای نتایج مطمئنتر و محاسبه سریعتر ارائه شد. روش رهگیری پرتو ray tracing با روش های تصویر منبع یا منبع مجازی image source ترکیب شد که برای بازتاب های اولیه و بازتاب های بعدی متفاوت است. در این سال همچنین روش شبکه مکعبی برای تسریع فرآیند ردیابی پرتو معرفی شد.
کاربردهای نرم افزار اودئون (ODEON)
نرمافزار اودئون ODEON مجموعه گستردهای از پارامترهای آکوستیکی را محاسبه و یا اندازه گیری میکند که برای ارزیابی و بهینهسازی عملکرد صوتی محیطها استفاده میشود. در زیر به تعدادی از مهمترین این پارامترها اشاره میکنم:
- محاسبه پارامترهای زمانی (Time Parameters)
- محاسبه پارامترهای زمان واخنش (Reverberation Time)
- محاسبه پارامترهای انرژی (Energy Parameters)
- محاسبه پارامترهای وضوح (Clarity, C)
- محاسبه پارامترهای کیفیت گفتار (Speech Quality Parameters)
- محاسبه پارامترهای وضوح گفتار (Speech Transmission Index, STI)
- محاسبه پارامترهای مرتبط با ضبط صدا (Sound Related Parameters)
- محاسبه پارامترهای سهبعدی (3D Parameters)
- محاسبه پارمترهای مربوط به فاصلههای بحرانی (Critical Distances, R)
- محاسبه پارامترهای مرکز انرژی
- محاسبه پاسخ ضربه فضا
- محاسبه شاخص کاهش صدا بین جداره ها
- بیان بصری از نحوه انتشار موج در حالت های مختلف در فضا
- محاسبه و اندازه گیری پاسخ فرکانسی فضاها
- توانمندی در انجام اورالیزیشن Auralization:
- “Auralization” که به عنوان “auralisation” نیز خوانده می شود، فرآیند گوش دادن به هر فایل صوتی است که در صورت پخش در فضای شبیه سازی شده یا اندازه گیری شده شنیده می شود.
نسخه های منتشر شده
0.ODEON 1
اولین نسخه نرم افزار یعنی ODEON 1.0 در سال 1991 منتشر شد. این نسخه با اندازه گیری های Royal Festival Hall لندن تست شد.
ODEON 2.0
نسخه دوم نرم افزار late reflections در سال 1992 منتشر شد. در این نسخه برای بهبود در محاسبه بازتاب های با تاخیر روش منبع ثانویه معرفی شد.
دو سال بعد یعنی سال 1994 نسخه 2.5 این نرم افزار ODEON منتشر شد. در این نسخه قابلیت استفاده از چند منبع فعال اضافه شد و همچنین بخش اورالیزیشن برای شنیدن صدای شبیه سازی شده بصورت دو گوشی به نرم افزار اضافه شد. یک سال بعد به این نسخه روش پراکندگی مبتنی بر بردار به عنوان یک روش کارآمدتر در ردیابی پرتو اجرا شد.
ODEON 3.0
این نسخه از نرم افزار اودئون (ODEON) برای اجرا در ویندوز Windows95/NT منتشر شد و نیز در این نسخه از نزم افزار زبان مدل سازی پارامتریک در سال 1998معرفی شد.
ODEON 4.0
انتشار نسخه چهارم این نرم افزار شنیدن صدا در فضای طراحی شده را در دسکتاپ فراهم نمود.
در نسخه 4.2 نرم افزار اودئون (ODEON) الگوریتم های محاسباتی برای بازتاب های اولیه، جذب وابسته به زاویه پرتو صوتی و نمایشگر OpenGL برای تجسم بهتر اتاق ها بهبود یافتند.
مفهوم رنگ های آکوستیک برای تجسم ویژگی های صوتی مواد در یک مدل اتاق معرفی شد. یک ویرایشگر مواد به لیست مواد اضافه شد. زبان مدلسازی گسترش یافت و میتوان اشکالی مانند Box، Cone، Cylinder و Dome را با استفاده از یک خط کد مدلسازی کرد. ویرایش مختصات به منظور امکان استفاده انعطاف پذیر از این اشکال و استفاده مجدد از سایر هندسه ها گسترش یافت.
ODEON 5.0
در این نسخه نرم افزار اودئون (ODEON) ترسیم نمودارها و خروجی گرفتن از آنها بهبود یافت. همزمان با انتشار این نسخه از نرم افزار یادداشت تفاهمی با کمپانی B&K دانمارک در خصوص اراِئه و فروش بین المللی این نرم افزار منعقد گردید.
ODEON 6.0
انتشار نرم افزار اودئون ( 6.0 ODEON) با رفع اشکالات نرم افزار در زمینه هندس سه بعدی و کاهش پیچیدگی در پیاده سازی زمان واقعی صحنه صوتی همراه بود. در این نسخه ابزارهای پیشرفته در برآورد سریع و ویرایشگر نمودار Directivity بروزسانی شد. استفاده از ابزار جدید برای محاسبه تاخیرها.
در نسخه ODEON 6.5، زبان مدلسازی برای مدلسازی سریعتر، پشتیبانی از لایهها در هندسه مدل زمانی که در قالب ODEON مدلسازی میشوند و یا هنگام وارد کردن از یک نقشه CAD بهبود یافتند.
ODEON 7.0
در نسخه اودئون (ODEON) نسخه 7.0، نسخه اولیه بخش مدلسازی ODEON Extrusion برای مدلسازی گرافیکی سه بعدی، کارگاه انیمیشن ODEON GIF برای ویرایش انیمیشنها، صدای فراگیر بر اساس تکنیکهای Ambisonics، منبع چند سطحی برای مدلسازی بهبود یافته منابع نویز صنعتی و بهبود زبان مدلسازی پارامتریک ارائه گردید.
ODEON 8.0
ODEON 8.0، این نسخه شامل اصول محاسباتی جدید، یعنی روش Reflection Based Scattering و Oblique Lambert برای مدیریت بهتر پراکندگی است. پشتیبانی از Common Loudspeaker Format (CLF).
ODEON 9.0
در این نسخه نرم افزار اودئون (ODEON) انتقال از طریق دیوارها و مدیریت پراش بهبود یافت. در این نسخه فرمت های صوتی حرفه ای پشتیبانی می شوند و کیفیت شنیداری بهبود یافت. یک صفحهنمایش صدای مستقیم سه بعدی جدید به ویژه برای طراحی سیستمهای بلندگو اضافه گردید.
ODEON 10.0
در نسخه ODEON 10.0 پشتیبانی از بلندگوهای آرایه و آرایه های هدایت کننده پرتو های صوتی (نسخه های Auditorium و Combined) و محاسبه پراش یک و دو نقطه در اطراف اجسام مطابق A.D. Pierce ارائه شده است. همچنین بهبودهایی در مدلساز Extrusion وجود دارد و ویرایشگر ODEON بسیار بهبود یافته است.
در این نسخه همچنین پلاگین SU2ODEON برای Google SketchUp توسعه داده شد.
ODEON 11.0
در نسخه 11 نرم افزار اودئون (ODEON)سرعت محاسبه نرم افزار افزایش یافته و لیستی از پارامترهای صوتی جدید به نرم افزار اضافه شده است .
ODEON 12.0
نسخه 12 اودئون (ODEON) با اضافه شدن سیستم اندازه گیری پاسخ ضربه ای یکپارچه در نرم افزار منتشر شد. با این نسخه، پروژهها کارآمدتر شدند، زیرا اندازهگیریها و شبیهسازیها در طول کل فرآیند در کنار هم مقایسه میشوند.
ODEON 13.0
انتشار نسخه 13 اودئون (ODEON) ، با رابط کاربری بهبود یافته، ابزار بهینه سازی مواد، پیشرفت در سیستم اندازه گیری و بسیاری ویژگی های دیگر همراه شد.
ODEON 14.0
در این نسخه نرم افزار اودئون (ODEON) سرعت محاسبات بهبود یافته، قابلیتهای گسترده در شبکهها (نگاشت عمودی، گروهبندی شبکهها و غیره)، آمار در اندازهگیریهای چند نقطهای، جبران پاسخ فرکانس هدفون (فیلتر معکوس) و موارد دیگری از این دست به نرم افزار اضافه گردید.
ODEON 15.0
ویژگی 3DGrids با خطوط و نقشه های درون یابی و نیز مقیاس های برچسب دار و البته جلوه های صوتی برای سیگنال های شنیداری در این نسخه معرفی گردید. همچنین در این نسخه نرم افزار اودئون (ODEON) ، واحدهای ابعاد (متر، پا، اینچ…) را می توان توسط کاربر انتخاب کرد، که اجازه می دهد موقعیت ها و یا طول ها در واحدهای انتخابی وارد شده و نمایش داده شوند.
ODEON 16.0
در این نسخه نرم افزار ODEON نمودارهای hedgehog معرفی شدند و نیز پشتیبانی از اندازه گیری های آمبیسونیک و محاسبات منبع به منبع ماتریس سه بعدی همچنین ماکروهای منبع معرفی شدند. علاوه بر این، بهبودهایی در بازتابنگارها، مسیرهای بازتاب سهبعدی، منحنیهای فروپاشی و ابزارهای اندازهگیری رفت و برگشتی نیز ایجاد شده است.
ODEON 17.0
- بهبود رابط کاربری:
- افزودن پنجرههای جدید و قابلیتهای سفارشیسازی بیشتر.
- مدلسازی سهبعدی پیشرفته:
- پشتیبانی از فرمتهای جدید مدلهای سهبعدی.
- بهبود در وارد کردن و پردازش مدلهای CAD.
- تحلیل و شبیهسازی بهبود یافته:
- الگوریتمهای جدید و بهبود یافته برای شبیهسازی دقیقتر انتشار صوت.
- افزایش سرعت محاسبات و کاهش زمان شبیهسازی.
- گزارشدهی و تحلیل:
- ابزارهای جدید برای تولید گزارشهای تحلیلی جامع و دقیق.
- نمودارها و گرافهای جدید برای نمایش نتایج شبیهسازی به صورت بصری.
- قابلیتهای جدید در منابع صوتی:
- امکان تعریف و شبیهسازی منابع صوتی متحرک و پویا.
- بهبود در شبیهسازی منابع صوتی چندگانه و پیچیده.
- مدیریت پروژهها:
- ابزارهای پیشرفته برای مدیریت و سازماندهی پروژهها.
- امکان ذخیرهسازی و بازگردانی تنظیمات و پیکربندیهای مختلف پروژهها.
ODEON 18.0
این نسخه در حال حاضر آخرین نسخه این نرم افزار است که می توان موارد زیر را در خصوص آن بیان کرد:
- بهبود رابط کاربری:
- در این نسخه رابط کاربری کاملا تغییر کرده است و در واقع رابط کاربری بهبود یافته و کار با نرمافزار را برای کاربران راحتتر کرده است.
- ارتقای کتابخانه مواد:
- مواد جدیدی به کتابخانه مواد اضافه شده که دقت بیشتر را در شبیهسازی آکوستیکی فراهم میکند.
- الگوریتمهای بهبود یافته:
- الگوریتمهای پردازش و شبیهسازی بهینهتر و سریعتر شدهاند.
- گزارشها و تحلیلهای دقیقتر:
- امکان تولید گزارشهای دقیقتر و جامعتر برای تحلیل نتایج محیا شده است.
- پشتیبانی از فرمتهای جدید فایل:
- قابلیت وارد کردن و خروجی گرفتن فایلها در فرمتهای جدید که با دیگر نرمافزارهای آکوستیکی سازگاری بیشتری دارند در این نسخه به نرم افزار اودئون اضافه شده است.