
زمان واخنش به روش Arau-Puchades
زمان واخنش یکی از پارامترهای بسیار مهم آکوستیکی در هر فضای بسته است. این پارامتر بیانگر مدت زمانی است که طول می کشد تا تراز صدای یک موج صوتی در یک فضای بسته به میزان 60dB دسی بل افت نماید.
برای آشنای بیشتر با این پارامتر و اگر می خواهید بدانید که زمان واخنش چه پارامتری است و چه اهمیتی دارد توصیه میکنم پست زمان واخنش چیست؟ را مطالعه نمایید.
در ادامه این مطلب به تحلیلی کلی از روش Arau-Puchades برای محاسبه زمان واخنش می پردازیم.
پیشنهاد ویژه:
جهت ثبت نام و مشاهده جزئیات دوره کلیک کنید
تاریخچه روش Aráu-Puchades
🔹 پیشزمینه تاریخی
تا دهه ۱۹۷۰، محاسبه زمان واخنش (Reverberation Time – RT) بهطور عمده به دو فرمول معروف محدود میشد:
- فرمول Sabine (1898): برای فضاهایی با جذب کم.
- فرمول Eyring (1930): برای فضاهایی با جذب بیشتر و نتایج دقیقتر نسبت به Sabine.
با پیشرفت طراحی آکوستیکی، نیاز به مدلهایی دقیقتر که بتوانند اثرات واقعی سطوح مختلف و شکلهای پیچیده هندسی را در محاسبه RT لحاظ کنند بیشتر شد. در این میان، Tomas Aráu-Puchades پژوهشگر اسپانیاییتبار در زمینه آکوستیک معماری یکی از نخستین پژوهشگرانی بود که این چالش را بهصورت تحلیلی مورد بررسی قرار داد.
ارائه رسمی:
در سال 1988، Tomas Aráu-Puchades مقالهای با عنوان “An improved reverberation formula” در ژورنال معتبر Acustica, Volume 43, Pages 153–15 منتشر کرد.
هدف اصلی Aráu-Puchades:
او میخواست مدلی ارائه دهد که:
- نه به سادگی و کمدقتی فرمول Sabine باشد،
- و نه مثل Eyring در شرایط خاص دچار ناپایداری شود (مثل وقتی ضریب جذب نزدیک به ۱ میشود)،
- بلکه بتواند اثر پراکندگی، ناهمگونی ضرایب جذب، و شکلهای هندسی پیچیده را بهتر مدل کند.
نوآوریهای کلیدی Aráu-Puchades:
- میانگینگیری وزندار ضرایب جذب
(بهجای استفاده از ضریب جذب کلی میانگین بدون وزن) - در نظر گرفتن پراکندگی صدا (Diffusion)
از طریق استفاده از ضرایب پراکندگی برای هر سطح - مدلی بینابینی بین Sabine و Eyring
که در برخی شرایط به سادگی Sabine نزدیک میشود و در شرایط دیگر به پیچیدگی Eyring.
تأثیر روش Aráu-Puchades:
- در سالهای بعد، روش او الهامبخش توسعه مدلهای پیشرفتهتر مانند:
- Kuttruff’s modified model
- ISO 12354-6 برای مدلسازی RT در شبیهسازیهای ساختمانی
- و روشهای مبتنی بر ray tracing یا محاسبات موجی
- امروزه در بسیاری از شبیهسازهای نرمافزاری آکوستیک (مانند Odeon، CATT-Acoustic و EASE)، ایدههای این مدل لحاظ شدهاند.
معادله T. Aráu-Puchades:
فرمول زمان واخنش به روش Arau-Puchades:
$$ \color{purple}{ T_{60} = \frac{0.161 \cdot V}{\sum_{i=1}^n \left( S_i \cdot \ln\left(1 – \alpha_i \cdot D_i\right) \right)} } $$نماد | توضیح |
---|---|
T60T_{60} | زمان واخنش 60 دسیبل (ثانیه) |
V | حجم اتاق (متر مکعب) |
Si | مساحت سطح i (متر مربع) |
αi | ضریب جذب سطح i |
Di | ضریب پراکندگی (diffusion coefficient) سطح i |
n | تعداد سطوح مختلف |
ln | لگاریتم طبیعی |
در حالت کلی، این رابطه بسیار شبیه به رابطه ایرینگ است، اما Aráu-Puchades پیشنهاد کرد که از ضرایب تصحیحشده استفاده شود که شامل ضرایب پراکندگی (scattering) یا پخششدگی انرژی صوتی نیز باشد.
ضریب پراکندگی صوتی (diffusion coefficient) برای هر سطح مقداری بین 0 و 1 است. که برای سطح کاملاً غیر پخشا مقدار صفر و برای سطح کاملاً پخشکننده مقدار آن یک است.
✅ مزیت این مدل:
- دقیقتر از سابین و ایرینگ در فضاهای واقعی
- مناسب برای سالنهای کنسرت، استودیوها، و اتاقهای نامتقارن
- در صورت استفاده از ضرایب پراکندگی، نتایج نزدیکی به اندازهگیری واقعی دارد
منابع کلیدی برای مطالعه بیشتر:
- Kuttruff, H. (Room Acoustics). 5th Edition.
- Aráu-Puchades, T. (1980). An improved reverberation formula. Acustica, 43(3), 153–155.
- ISO 12354-6: Prediction of the acoustical performance of buildings from the performance of elements — Part 6: Sound absorption in enclosed spaces.